لوح فشرده یا سی‌دی (CD – Compact Disc) یک نوع دیسک نوری است که برای ذخیره اطلاعات دیجیتال استفاده می‌شود. این اطلاعات می‌توانند شامل موسیقی، ویدیو، نرم‌افزار یا داده‌های کامپیوتری باشند. سی‌دی‌ها در دهه 1980 معرفی شدند و به سرعت جایگزین نوارهای کاست و دیسکت‌ها برای ذخیره و پخش موسیقی و فایل‌ها شدند.
ویژگی‌های لوح فشرده:
ظرفیت ذخیره‌سازی:
سی‌دی‌های استاندارد معمولاً ظرفیت 700 مگابایت دارند که معادل حدود 80 دقیقه موسیقی است.
نحوه خواندن و نوشتن:
اطلاعات روی سی‌دی از طریق یک پرتو لیزری که درون دستگاه پخش یا درایو سی‌دی قرار دارد، خوانده می‌شود.
انواع سی‌دی:
CD-ROM: فقط خواندنی است و امکان تغییر یا حذف اطلاعات وجود ندارد.
CD-R: یک‌بار قابل نوشتن است اما نمی‌توان داده‌ها را پاک یا بازنویسی کرد.
CD-RW: چندین بار قابلیت نوشتن و پاک کردن اطلاعات را دارد.
کاربردهای لوح فشرده:
پخش موسیقی و آلبوم‌های صوتی
ذخیره‌سازی نرم‌افزارها و بازی‌های کامپیوتری
تهیه نسخه پشتیبان از داده‌ها
توزیع فیلم‌ها و فایل‌های چندرسانه‌ای
کاربردهای لوح فشرده (CD):
پخش موسیقی و آلبوم‌های صوتی:
یکی از اولین و مهم‌ترین کاربردهای سی‌دی، ذخیره و پخش موسیقی با کیفیت بالا است. بسیاری از آلبوم‌های موسیقی به صورت سی‌دی عرضه می‌شدند.
ذخیره‌سازی نرم‌افزار و بازی‌های کامپیوتری:
سی‌دی‌ها برای انتشار نرم‌افزارها، بازی‌های ویدیویی و سیستم‌عامل‌ها استفاده می‌شوند. شرکت‌ها از سی‌دی برای توزیع برنامه‌های خود استفاده می‌کنند.
آرشیو و پشتیبان‌گیری از داده‌ها:
سی‌دی‌ها به دلیل ماندگاری بالا و هزینه کم، برای آرشیو اسناد و فایل‌های مهم و همچنین تهیه نسخه پشتیبان از داده‌ها کاربرد دارند.
ذخیره و پخش فیلم‌ها و فایل‌های چندرسانه‌ای:
سی‌دی‌های ویدیویی (VCD) برای ذخیره فیلم‌ها و ویدیوها استفاده می‌شوند. این روش قبل از ظهور دی‌وی‌دی (DVD) رایج بود.
سیستم‌های آموزشی و کتاب‌های الکترونیکی (E-Books):
سی‌دی‌ها به عنوان ابزارهای آموزشی برای ذخیره و ارائه کتاب‌های صوتی، فیلم‌های آموزشی و دوره‌های آموزشی چندرسانه‌ای استفاده می‌شوند.
نصب درایورها و بروزرسانی سیستم‌ها:
در گذشته، درایورهای سخت‌افزارها یا بروزرسانی‌های سیستم‌های عامل روی سی‌دی ارائه می‌شدند.
پخش در خودروها (سیستم صوتی):
بسیاری از خودروها مجهز به دستگاه پخش سی‌دی بودند که امکان گوش دادن به آلبوم‌های موسیقی را در حین رانندگی فراهم می‌کرد.
ذخیره اطلاعات شخصی (Photos & Videos):
افراد از سی‌دی برای ذخیره عکس‌ها، ویدیوهای خانوادگی و پروژه‌های شخصی استفاده می‌کردند.
سی‌دی‌های بوتیبل (Bootable):
از سی‌دی‌ها برای ایجاد دیسک‌های بوتیبل جهت نصب سیستم‌عامل یا اجرای ابزارهای تعمیر و عیب‌یابی سیستم استفاده می‌شود.
پخش بازی‌ها و فیلم‌ها در کنسول‌ها و دستگاه‌های پخش:
برخی از کنسول‌های بازی (مانند پلی‌استیشن 1) و دستگاه‌های پخش از سی‌دی برای اجرای بازی‌ها یا فیلم‌ها استفاده می‌کردند.
با وجود کاهش استفاده از سی‌دی در دهه اخیر، هنوز هم در برخی کاربردهای خاص و آرشیوی از آن استفاده می‌شود.
با اینکه امروزه فناوری‌های جدیدتری مانند فلش مموری‌ها، هارد دیسک‌های اکسترنال و سرویس‌های ابری جای سی‌دی‌ها را گرفته‌اند، اما هنوز در برخی موارد مانند آرشیو داده‌ها یا پخش موسیقی از آن‌ها استفاده می‌شود.
